Pleśń i zgnilizna to różne typy i stadia rozwoju grzybów. O ile jednak możesz usunąć zarodniki pleśni bez widocznych śladów pozostawionych na dywanie (jeśli zrobisz to stosunkowo wcześnie), o tyle gdy zauważysz zgniliznę, nie jesteś w stanie naprawić już powstałych szkód.
Zgnilizna w dywanie oznacza zniszczenie włókien podkładu, zwykle wykonanego z bawełny, ale czasami też z wełny, juty lub jedwabiu. W skrajnym przypadku dochodzi wówczas do całkowitego braku integralności strukturalnej, a dla dywanu oznacza to, że może się po prostu rozpaść. Problem ze zgnilizną polega na tym, że zwykle wykrywa się ją zbyt późno, aby cofnąć uszkodzenia. Warto więc napisać o tym, co powoduje ten stan, na co zwracać uwagę, i co zrobić, żeby usunąć pleśń.
Co powoduje zgniliznę i pleśń?
Przyczyną niszczenia włókien dywanu jest ekstremalna lub zbyt duża wilgotność oraz nieodpowiednia temperatura powietrza. Uszkodzenia mogą być spowodowane wilgocią np. z powodu powodzi, wycieków lub wilgoci wynikającej z niemożliwości parowania z powodu pewnej bariery, np. plastikowej maty, w którą jest zapakowany wełniany dywan lub folii, w którą jest owinięty. Również wełniane dywany powinny być owijane w papier, a nie w plastik, ponieważ z czasem może to powodować nieprzyjemne zapachy stęchlizny bądź pleśni.
Inną przyczyną niszczenia włókien jest stosowanie środków wybielających. Widać to szczególnie na przykładzie bawełnianych frędzli, które łatwo odrywają się z powodu braku wytrzymałości włókien, co jest spowodowane z kolei chemicznym uszkodzeniem.
Uszkodzenia mogą być również spowodowane wiekiem lub nagromadzeniem pozostałości po czyszczeniu, które wysychają we włóknach. Widzimy to zwłaszcza na dywanach, które nie są odpowiednio spłukiwane – jest to również główny powód, dla którego czyszczenia dywanów nie należy robić w domu. Z biegiem czasu można również zauważyć kruchość takich dywanów z powodu wysokiej temperatury lub ekspozycji na światło słoneczne.
Zwierzęta domowe przyczyniają się również do suchej zgnilizny, ponieważ ich sole moczowe mogą utrzymywać znajdujące się wewnątrz dywanów włókna bawełniane w stanie nawilżenia znacznie dłużej niż zwykła woda.
Zgnilizna – na co zwrócić uwagę? Jak ją rozpoznać?
Jedną z pierwszych rzeczy, na które należy zwrócić uwagę, są wszelkie przebarwienia na dywanie, zwłaszcza spleśniałe miejsca. Aktywność pleśni i zgnilizny jest zwykle bardziej zauważalna z tyłu dywanu niż z przodu.
Jeśli w pobliżu dywanu znajduje się jakiekolwiek źródło wody, możesz doszukać się przyczyn swoich problemów. Rośliny doniczkowe, automaty z chłodzoną wodą, naczynia z wodą dla zwierząt domowych lub wszelkie wycieki z płyt mogą z czasem przyczynić się do rozwoju pleśni i ostatecznie – do suchej zgnilizny.
Gdy systemy korzeniowe pleśni dostaną się do wewnętrznych włókien podłoża, jest prawie niemożliwe, aby usunąć ciemne przebarwienia. Jeśli obszar jest sztywny w dotyku i pęka, gdy powoli go zginasz, lub trzeszczy jak drewno, gdy pukasz w dany obszar knykciami, oznacza to, że pojawiła się sucha zgnilizna i musisz być niezwykle ostrożny, aby nie stworzyć w dywanie dużej dziury.
Bywa, że zgnilizna jest tak czarna, że wygląda, jakby dywan został spalony. A jak wyglądają miejsca uszkodzone przez mocz zwierząt domowych? Prawdopodobnie będą to żółte przebarwienia na wierzchniej stronie dywanu. Mocz zwierząt z biegiem czasu może zdewastować dywan, nie tylko pod względem przebarwień, ale także osłabienia włókien podłoża. „Szkielet” dywanu zasadniczo się rozpada, a najpierw jest kruchy i sztywny w dotyku. W takim przypadku warto zlecić pralni dywanów usługę taką jak usuwanie zapachu z dywanów i dezynfekcję .
Chociaż zwykle zgnilizna to problem, który obserwujemy w przypadku dywanów na bawełnianym podłożu, możliwe jest, że zniszczy ona również wełniane dywany tkane na wełnianych osnowach i wątkach, jeśli pozostaną mokre przez kilka miesięcy.
Bez bardziej widocznych wizualnych oznak przebarwień lub uszkodzeń, czasami musisz polegać na swoich rękach, aby odnaleźć jakiekolwiek znaki ostrzegawcze.
W przypadku dywanów zabytkowych włókna mogą stać się słabsze i bardziej kruche z powodu wieku. Jak zatem znaleźć sygnały świadczące o suchej zgniliźnie lub fazie, która ją poprzedza?
Przykładowo, dywany jutowe z wiekiem stają się wyjątkowo kruche. Ponieważ boki i końce często zużywają się nieco bardziej niż środek dywanu, zwykle można znaleźć tam pęknięcia, które służą jako znaki ostrzegawcze.
Jakich środków użyć do czyszczenia dywanów?
Agresywne użycie środków chemicznych lub nagromadzenie pozostałości chemicznych może wysuszyć włókna podłoża i sprawić, że dywany staną się kruche i ostatecznie zgniją. Szczególnie widoczne jest to na bawełnianych frędzlach – są one tak słabe, że czasem całkowicie odrywają się od dywanu. Używanie przez wiele lat zbyt dużej ilości wody utlenionej to zbyt dużo, aby utrzymać białe frędzle. Wybielacz chlorowy, wybielacz tlenowy i inne roztwory wybielające powodują różnego rodzaju uszkodzenia włókien frędzli bawełny.
Podczas oglądania dywanu pociągnij za bawełniane frędzle i zobacz, czy łatwo się odrywają. Bawełna powinna być wystarczająco mocna, aby się nie złamać, ale jeśli odrywa się jak włosy, to wiesz, że masz do czynienia z bawełną, która została osłabiona w wyniku procesu czyszczenia. Wiele nowszych dywanów ma ten problem.
Samodzielne usuwanie pleśni
Rozwój pleśni może powodować alergie i nieprzyjemne zapachy. Szansa na pojawienie się pleśni rośnie w pomieszczeniach o wysokiej wilgotności. Żeby usunąć pleśń, możesz zdecydować się na domowe sposoby, jednak nie jest to przez nas rekomendowane. Zawsze polecamy profesjonalną usługę czyszczenia dywanów, ponieważ tylko ona daje stuprocentową gwarancję na pozbycie się szkód.
Możesz wymieszać ciepłą wodę z płynem do mycia naczyń, dzięki czemu usuniesz powierzchowne zabrudzenie lub mały fragment, na którym znajduje się pleśń. Następnie przetrzyj miejsce ręcznikiem papierowym. Jeśli wciąż widzisz ciemną plamę albo czujesz niezbyt przyjemny zapach, to znaczy, że pleśń weszła już zbyt głęboko we włókna dywanu.
Warto też spróbować wyczyścić dywan specjalnym płynem do usuwania pleśni. Środek przyda się zwłaszcza wtedy, gdy masz duży dywan i nie chcesz korzystać z domowych sposobów. Profesjonalny detergent na pewno wyczyści zabrudzenie, ale musisz się upewnić, że pleśń nie pochłonęła już włókien. Na rynku znajdziesz szeroką ofertę środków czyszczących, które są przetestowane pod względem usuwania pleśni.
Co powinna zrobić pralnia dywanów, gdy znajdzie zgniliznę?
1. Udokumentuj stan dywanu
Pierwszą rzeczą, którą należy zrobić, gdy odkryjesz oznaki pleśni lub suchej zgnilizny, jest ich udokumentowanie. Zrób zdjęcia i opisz stan wykładziny na fakturze.
2. Porozmawiaj z właścicielem
Następnie warto podzielić się swoją wiedzą z właścicielem dywanu. Jeśli problem wynika z kontaktu z wodą, poinformuj go o spowodowanych szkodach oraz powiedz, co spowodowało zniszczenie dywanu.
Jeśli pojawiła się sucha zgnilizna, musisz wyjaśnić, że jest to trwałe uszkodzenie, które nie jest odwracalne i że nie możesz ponosić odpowiedzialności, jeśli podczas procesu czyszczenia pojawią się dziury. Powiedz właścicielom, czego mogą oczekiwać. Zabezpiecz szczególnie narażone na szkody miejsca, jeśli jest to konieczne do przeprowadzenia prania dywanów.
3. Pomóż, jeśli jesteś w stanie
Jeśli na dywanie znajduje się pleśń, możesz użyć środków odkażających lub dezynfekujących, aby zapobiec dalszemu jego uszkodzeniu.
W przypadku suchej zgnilizny samo uleczenie istniejącej „choroby” nie jest odwracalne, ale objawy sztywności i pękania można złagodzić. Produkty na bazie ropy naftowej mogą pomóc zmiękczyć dywany, które z wiekiem stały się kruche. Niektóre zakłady czyszczenia dywanów używają np. denaturowanego alkoholu, aby zmiękczyć dywany i tkaniny, które stały się sztywne.
Na międzynarodowym rynku jakiś czas temu pojawiła się także nowa gama produktów keratynowych, które nadają połysk i elastyczność włóknom dywanów, nie tylko włóknom bawełnianym, ale także tym wykonanym z wełny oraz jedwabiu.
Uważaj podczas zakupu używanego dywanu
Jednym z niebezpieczeństw związanych z korzystaniem z tego typu produktów jest to, że te rozwiązania mogą sprawiać wrażenie, iż dywan jest w znacznie lepszym stanie niż jest w rzeczywistości – tak samo jak pięknie ufarbowane i odżywione włosy mogą wyglądać na młodsze niż tak naprawdę są. Jeżeli więc chcesz zainwestować pieniądze w zabytkowy dywan, który wygląda podejrzanie ładnie, a do tego ma wysoką cenę, powinieneś skorzystać z pomocy licencjonowanego rzeczoznawcy, który sprawdzi i oceni materiał, abyś mógł upewnić się, że rzeczywiście kupujesz dywan, który będzie długowieczny oraz zachowa swoją wartość.
Co robić ze zgniłymi frędzlami?
Jeśli zgnilizna, którą znajdziesz, nie znajduje się na starszym dywanie, ale na nowszym, a zwłaszcza na obrzeżach, musisz wyjaśnić właścicielowi, dlaczego tak się dzieje.
Trzeba uważać przy czyszczeniu frędzli, ponieważ nawet najdelikatniejsze szorowanie może przyczynić się do oderwania włókien. Często najlepszym rozwiązaniem jest umieszczenie nowych frędzli na miejscu uszkodzonych. Jeśli masz do dyspozycji profesjonalny odkurzacz piorący, warto również rozważyć jego użycie.
